Theo Đức Giáo Hoàng nghỉ hưu Benedicto XVI. „Thánh Phanxicô Assisi là người đầu tiên đã có cảm nghiệm về thế giới là tấm gương phản chiếu tình yêu sáng tạo của Thiên Chúa, từ đó chúng ta đi vào trần gian, và cũng từ đó chúng ta đi ra.“.

Nét nổi bật trong nhất trong đời thánh Phanxico thành Assisi là đã ba lần nghe được Chúa Giêsu nói thúc giục: Con hãy đi xây dựng lại ngôi thánh đường đang bị đổ nát!

Tiếng Chúa kêu gọi Phanxico đi xây dựng lại ngôi thánh đường nhỏ San Damiano đang xuống cấp đổ nát không chỉ đi xây dựng lại ngôi nhà gạch đá đổ nát xuống cấp. Nhưng Phanxico còn được trao cho nhiệm vụ đi xây dựng đổi mới đời sống đức tin vào tình yêu Chúa đang trong khủng hoảng xuống cấp.

Chính vì thế, Chúa Giêsu trên thập gía đã kêu gọi Phanxico đi làm công việc tinh thần thiêng liêng này. Và công việc xây dựng đổi mới đó phải được thực hiện trong sự liên kết với Giáo Hội, với Đức Giáo Hoàng, với các Giám mục trong giáo hội. Để sự hiệp nhất chung không bị chia rẽ phá hủy.

Ngày nay trong Giáo hội đang âm ỉ có việc xét lại những kỷ luật truyền thống về giáo huấn và cả về đức tin nữa. Xem ra những qui tắc áp dụng thực tế đang dần được tìm cách cắt nghĩa cho dễ dàng nới lỏng ra, đang khi bỏ qua nét chính đời sống đức tin.

Ơn gọi của Phanxico thể hiện rõ nét là sống chọn đời sống khó nghèo theo gương Chúa Giêsu. Ông từ bỏ của thừa tự vật chất của gia đình để lại cho. Phanxico đã chọn nếp sống khó nghèo triệt, không giữ bất cứ sự gì làm của cải riêng, chỉ muốn hiến dâng đời sống mình cho Thiên Chúa. Tất cả đặt tin tưởng phó thác trong bàn tay của Chúa.

Năm 1219 Phanxico trẩy sang Ai Cập và được vị Sultan Melek-el-Kamel của Hồi giáo tiếp kiến. Dịp này Phanxico đã có thể thi hành sứ mạng truyền giáo nói về tin mừng Chúa Giêsu.

Qua gặp gỡ này con đường đối thoại giữa Kitô giáo và Hồi giáo được xây dựng mở ra trong thời kỳ lúc đó đang có chiến tranh căng thẳng với nhau.

Lời kinh Hoà Bình mà Thánh nhân được linh ứng soạn viết ra thật rất sát thực với nỗ lực xây dựng con đường hòa bình của ngài khi xưa.

Con đường đối thoại giữa con tôn giáo với nhau ngày càng được quan tâm cổ vũ góp phần vào việc xây dựng hoà bình trên thế giới.

Và năm 1220 Phanxico đã đến hành hương đất thánh Jerusalem đi tìm dấu vết chân đời sống Chúa Giesu khi xưa ở trần gian. Cuộc hành hương của Phanxico, vị sáng lập Dòng Phanxico đã gợi hứng thổi lên sinh khí hy sinh dấn thân cho việc rao giảng tin mừng tình yêu Chúa trong cộng đoàn anh em Dòng của ngài. Và vì thế họ ưu tiên chọn vùng đất thánh bên Do Thái làm nơi chốn truyền giáo chăm sóc những dấu vết con đường hành trình Chúa Giesu ngày xưa trên trần gian..

Ngày nay hành hương thăm viếng đi tìm dấu vết chân Chúa Giesu bên đất thánh Do Thái từ miền Bắc tới miền Nam, khắp nơi đều có sự hiện diện của các Cha, các thầy Dòng Phanxico, như người canh giữ những di tích dấu vết của Chúa Giêsu còn lưu lại trên những tảng đá , nơi bờ sông, trong nhà cửa đền thờ..

Họ đã sống với tinh thần của vị Thánh sáng lập Dòng Phanxico luôn dấn thân hy sinh xây dựng ngôi nhà đền thờ bằng gạch đá nơi nào có dấu vết chân Chúa, và càng quan tâm hơn đến ngôi nhà tinh thần thiêng liêng để dấu vết chân Chúa ghi khắc trong tâm hồn con người. Vì đền thờ họ xây dựng nơi đó không có ý với mục đích cho di tích lịch sử, cho ngắm nhìn khảo cứu, nhưng là nơi mang gợi bầu khí cầu nguyện suy gẫm.

Thánh Phanxico rất có lòng yêu mến thiên nhiên. Ngài đã được linh ứng viết nên lời bài ca Mặt trời, cám ơn ca tụng công trình thiên nhiên do Chúa tạo dựng nên theo như Thánh Vịnh 148 diễn tả về công trình sáng tạo thiên nhiên của Thiên Chúa: Lạy Chúa, con ca tụng Chúa!

Thánh Phanxicô kêu gọi gìn giữ bảo vệ công trình sáng tạo thiên nhiên của Chúa với tâm tình lòng yêu mến, niềm vui với thiên nhiên chứ không phải với ý thức hệ ganh tỵ cạnh tranh chiến đấu đến độ giận dữ bất bình gây hoang mang chia rẽ.

Thánh Phanxico có tấm lòng trái tim rộng mở và lòng kính trọng vẻ đẹp công trình thiên nhiên. Ngài ngắm nhìn nhận ra tình yêu sáng tạo của Thiên Chúa nơi công trình thiên nhiên.

Thánh Phanxico muốn nhắc nhớ đến trong công trình sáng tạo thiên nhiên ẩn chứa sự khôn ngoan và tình yêu của Đấng Tạo Hóa. Thiên nhiên với Thánh Phanxico là ngôn ngữ của Thiên Chúa nói với con người. (Đức giáo hoàng Benedickt XVI.).

Chúa Giesu giáng sinh làm người từ thế kỷ thứ nhất. Nhưng mãi tới thế kỷ thứ tư mới có ngày lễ mừng sinh nhật Chúa Giesu vào ngày 25.tháng 12. hằng năm. Và mãi tới thế kỷ thứ 13. ngày lễ mừng sinh nhật Chúa Giêsu mới có tập tục làm hang đá Chúa Giêsu sinh ra như trong phúc âm thánh sử Luca thuật lại (Lc 2,-/20)

Năm 1223 Thánh Phanxico thành Assi đã có sáng kiến làm hang đá Chúa Giêsu giáng sinh đầu tiên ở khu rừng Greccio bên Ý như trong phúc âm thuật kể lại. Thánh nhân làm hang đá Chúa giáng sinh đầu tiên cùng với anh em trong Dòng mừng lễ sinh nhật Chúa Giêsu vào ngày 25.12.1223. Trong hang đá có bộ tượng hài nhi Giêsu, Đức Mẹ Maria, Thánh Giuse, Thiên Thần và những con thú vật chiên, bò, lừa.

Khi cùng với anh em trong Dòng làm hang đá giáng sinh với mhững hình tượng để mừng đại lễ Chúa Giêsu giáng sinh, Thánh Phanxico muốn nhắc nhớ đến biến cố Thiên Chúa qua Chúa Giêsu nhập thể xuống trần gian làm người trong khung cảnh khó nghèo, nhưng chan thứa tình yêu thương cùng niềm vui. Và qua đó cũng muốn nhắc nhớ đến sự sinh ra làm người trên trần gian của con người chúng ta.

Từ ngày đó sáng kiến đạo đức mang niềm vui này trở thành tập tục trong Giáo Hội. Vào ngày lễ mừng Chúa giáng sinh khắp nơi trong các Thánh đường và cả tại tư gia đều dựng hang đá Chúa giáng sinh. Dù làm bằng vật liệu gì đi chăng nữa, nhưng không thể thiếu vắng những bộ tượng giáng sinh, như khuôn mẫu mô hình Thánh Phanxico đã làm lần đầu tiên năm 1223.

Phanxico là vị Thánh vĩ đại trong Giáo hội. Sự thánh thiện, nếp sống yêu mến sự đơn giản lòng từ tốn hòa bình, niềm vui với tình yêu Thiên Chúa nơi công trình sáng tạo thiên nhiên xưa nay luôn hằng thu hút làm say mê con người, và nơi nhiều tôn giáo trên hoàn cầu.

Thánh Phanxico ca tụng tình yêu sáng tạo của Thiên Chúa nơi công trình sáng tạo thiên nhiên. Và chính đời sống của Thánh nhân cũng là một tấm gương phản chiếu tình yêu Thiên Chúa trên trần gian.

Lạy Chúa, con ca tụng Chúa!

Lễ Thánh Phanxico thành Assisi 04.10.
Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long