Trong dòng lịch sử nhân loại xưa nay rượu, bia là lọai thực phẩm uống cho ngon miệng khoái khẩu, mà còn là món hàng cao cấp xa xỉ. Những ai nghèo hay sống đời ăn chay khắc khổ hãm mình không dùng những loại thực phẩm uống này.

Trái nho là loại trái cây xưa nay được dùng ép chế thành rượu ngon tốt. Kinh thánh nói đến trái nho tới 979 lần, vườn trồng nho tới 90 lần, rễ cây nho tới 60 lần, và ép nho tới 15 lần.

Còn bia ngày nay thành phổ thông như nho, nhưng không được nhắc đến có gía trị như nho.

Marin Luther đã có suy tư ”Bia thì do con người phát minh tìm ra, nhưng nho thì do Thiên Chúa ban cho!”

Và hằng năm vào ngày lễ kính Thánh Gioan Tông đồ thánh viết sử viết phúc âm Chúa Giêsu, ngày 27.tháng 12. có truyền thống, ít là ở bên Âu Châu, lễ nghi làm phép rượu nho.

Nhưng Thánh Gioan tiền hô, người anh em họ hàng sinh ra trước Chúa Giêsu 06 tháng - ngày sinh nhật 24.06.-, đi loan báo dọn đường cho Chúa Giêsu, và đã làm phép rửa cho Chúa Giêsu ở bờ sông Jordan, vào sống trong sa mạc khắc khổ, kiêng cữ tuyệt đối không uống chất rượu nho.

Hình ảnh thánh Gioan sống khắc khổ như thế nào?

Kinh thánh viết thuật lại Thiên Thần Chúa hiện đến báo tin mừng cho Thầy cả thượng phẩm Zacharia trong đền thờ Chúa ở Jerusalem: Ông bà sẽ có con nối dõi tông đường, và còn tiên báo cho hay “em bé sẽ nên cao cả trước mặt Chúa. Rượu lạt rượu nồng em sẽ đều không uống. Và ngay khi còn trong lòng mẹ, em đã đầy Thánh Thần.” (Lc 1,15).

Sau khi chào đời em bé được đặt tên là Gioan, và “Càng lớn lên thì tinh thần càng vững mạnh. Cậu sống trong hoang địa cho đến ngày ra mắt dân Israel. (Lc 1,80).

Đời sống trong sa mạc hoang vu chỉ toàn cát nóng đồng nghĩa là một đời sống chay tịnh khắc khổ. Đời sống như thế không chỉ sống phải từ bỏ rượu nho, nhưng cũng phải tự giới hạn cả về thực phẩm ăn nữa. Người thanh niên Gioan như Kinh thánh thuật lại lấy châu chấu và mật ong rừng làm lương thực nuôi sống mình. Đời sống trong sa mạc hoang vu cũng đồng nghĩa là một đời sống ẩn dật thu mình lại xa lánh chỗ đông người, vào sống yên lặng một mình cô đơn.

Gioan không chỉ là người chọn nếp sống đời khắc khổ, chay tịnh trong sa mạc hoang vu, nhưng còn là người cất tiếng nói rao giảng tinh thần luân lý gây khó chịu cho nhiều người. Ông đích thực là một người nói lời cảnh cáo nhắc nhở người khác về nếp sống đường luân lý, nếp sống phải thay đổi theo con đường ngay chính của Thiên Chúa.

Bài giảng của Gioan đanh thép không theo thị hiếu, nhân nhượng theo ý thích vui thú của người nghe. Gioan không loan báo tin mừng làm vừa lòng vui tai ai. Nhưng chất chứa lời lẽ cương quyết rõ ràng dứt khoát triệt để, không có đặc quyền cho ai:

“Đừng tưởng có thể bảo mình rằng: “Chúng ta đã có tổ phụ Áp-ra-ham.” Vì, tôi nói cho các anh hay, Thiên Chúa có thể làm cho những hòn đá này trở nên con cháu ông Áp-ra-ham.10 Cái rìu đã đặt sát gốc cây: bất cứ cây nào không sinh quả tốt đều bị chặt đi và quăng vào lửa.11 Tôi, tôi làm phép rửa cho các anh trong nước để giục lòng các anh sám hối. Còn Đấng đến sau tôi thì quyền thế hơn tôi, tôi không đáng xách dép cho Người. Người sẽ làm phép rửa cho các anh trong Thánh Thần và lửa.12 Tay Người cầm nia, Người sẽ rê sạch lúa trong sân: thóc mẩy thì thu vào kho lẫm, còn thóc lép thì bỏ vào lửa không hề tắt mà đốt đi.” (Mt 3,7-12).

Cung cách sống khắc khổ, lời rao giảng đanh thép và phép rửa của Ông bên bờ sống Jordan xưa nay được hiểu cho là người đi trước dọn đường cho Chúa Giêsu, Đấng cứu thế tới.

Vì thế Gioan trở thành vị Tiên Tri cuối cùng như gạch nối giữa thời cựu ước bước sang thời tân ước với Chúa Giêsu đến liền sau ông.

Không có sử sách bút tích nào ghi lại chính xác ngày tháng Gioan đã sinh ra. Nhưng căn cứ vào kinh thánh như lời Thiên Thần Gabriel hiện đến báo tin nói với Đức Mẹ Maria:

“Sứ thần đáp: “Thánh Thần sẽ ngự xuống trên bà, và quyền năng Đấng Tối Cao sẽ rợp bóng trên bà, vì thế, Đấng Thánh sắp sinh ra sẽ được gọi là Con Thiên Chúa.36 Kìa bà Ê-li-sa-bét, người họ hàng với bà, tuy già rồi, mà cũng đang cưu mang một người con trai: bà ấy vẫn bị mang tiếng là hiếm hoi, mà nay đã có thai được sáu tháng.37 Vì đối với Thiên Chúa, không có gì là không thể làm được.” (Lc 35-37)

Nên sau này hằng năm Giáo hội đã chọn ấn định ngày mừng lễ sinh nhật Chúa Giêsu Kitô vào ngày 25.Tháng 12. thì ngày sinh của Thánh Giaon tiền hô hay còn gọi là tẩy gỉa vào ngày 24 .tháng 06. Sáu tháng trước lễ mừng sinh nhật Chúa Giêsu Kitô.

Ngày lễ mừng sinh nhật thánh Gioan tẩy gỉa 24.tháng 06. còn mang ý nghĩa là ngày bản lề trong năm theo khí hậu thời tiết bốn mùa trong năm.

Ngày 24.06. hằng năm là ngày cao điểm bắt đầu mùa Hè nóng bức. Ngày này ban ngày dài nhất, khoàng 05. giờ sáng trời đã sáng ,và ban đêm tối trời vào khoảng 22.00 giờ, ngắn nhất.

Và từ ngày này ánh sáng ban ngày dần thu ngắn lại, bóng tối trời dần dài ra cho đến ngày lễ mừng sinh nhật Chúa Giêsu Kitô 25.tháng 12. Ngày bắt đầu mùa Đông, là đêm dài nhất khoảng 16.00 giờ trời bắt đầu tối, ngày ngắn nhất khoảng gần 08.00 trời mới sáng dần.

Và ý nghĩa bản lề cũng ẩn chứa Gioan tầy giả là vị tiên tri cuối cùng của thời cựu ước. Cha của ông là Thầy cả thượng phẩm có nhiệm vụ vào đền thờ Chúa dâng hương của hy lễ đền tội.

Còn Chúa Giêsu mà Gioan loan báo đến sau ông là thời gian bước sang thời Tân ước. Chúa Giêsu Kitô là Thầy cả thượng phẩm không vào đền thờ dâng hương hy lễ. Nhưng Ngài là Con Thiên Chúa dâng hiến chính con người mạng sống mình làm hy lễ đền tội mang lại ơn cứu chuộc cho toàn nhân loại trên thập gía.

Đền thờ là hình ảnh biểu tượng của thời cựu ước. Còn thập giá Chúa Giêsu Kitô là hình ảnh biểu tượng thời tân ước.

Trong dòng thời gian lịch sử Giáo Hội Chúa ở trần gian, luôn hằng có những tâm hồn muốn chọn nếp sống ơn gọi đời sống khắc khổ từ bỏ, như các tu sĩ nam nữ ở các nhà Dòng khổ tu, hay các Tu sĩ chọn sống đời đơn giản thanh tịnh nghèo khó từ bỏ nếp sống tự do dễ chịu, chấp nhận ăn uống, ăn mặc nghèo hèn kham khổ, sống theo gương như Thánh Gioan ngày xưa, để tự giáo dục tinh thần của mình.

Bài giảng của Gioan cảnh cáo kêu gọi ăn năn, sám hối trở về với con đường của Chúa đanh thép gây cảm gíac khó chịu cho người nghe. Nhưng dẫu vậy nó vẫn luôn thời sự. Vì đời sống tinh thần lúc nào cũng cần đến những hướng dẫn nhắc nhở như thế.

Thân xác con người và cả tinh thần trí khôn, tâm hồn lòng muốn ý chí đều có giới hạn về sức chịu đựng cũng như thời gian, yếu đuối bệnh tật, sao nhãng hay quên., dễ chiều nghiêng theo sự dễ dãi vui thích…

Lời cảnh báo nhắc nhở, nhất là về con đường đời sống tinh thần thiêng liêng, luôn hữu ích thời sự giúp phản tỉnh quay trở về với sự tốt lành thánh đức.

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long